Blekersveldgroen

Geacht college,

Bijgaand de zienswijze van het bestuur van de stichting Blekersveldgroen op het ter visie gelegde ontwerp-besluit omgevingsvergunning ter afwijking van het omgevingsplan voor woningbouw nabij Blekersveld 45 te Overveen.

1. Juridische context en prematuur besluit

Zoals u bekend loopt momenteel een beroepsprocedure bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State tegen het besluit van 14 maart 2024, waarbij de gemeenteraad de vaststelling van het bestemmingsplan Blekersveld heeft geweigerd. Zolang hierover geen onherroepelijke uitspraak is gedaan, ontbreekt rechtszekerheid over de geldende planologische situatie.

Desondanks zet het college nu een omgevingsvergunning in gang onder de werking van de per 1 januari 2024 in werking getreden Omgevingswet. Aangezien de beoogde woningbouw vrijwel overeenkomt met de bouw die destijds met het ontwerpbestemmingsplan Blekersveld planologisch mogelijk gemaakt zou worden, wordt feitelijk geprobeerd via een andere juridische route alsnog hetzelfde doel te bereiken. De gemeente handelt in strijd met het rechtszekerheidsbeginsel door vooruit te lopen op een definitieve uitspraak van de hoogste bestuursrechter. Vooruitlopen op niet-onherroepelijke besluiten leidt tot rechtsonzekerheid en onzorgvuldige besluitvorming.

Indien de Raad van State het besluit van 14 maart 2024 vernietigt, dient verdere besluitvorming over dit project plaats te vinden op basis van de Wet ruimtelijke ordening (Wro). De huidige procedure op grond van de Omgevingswet zal in dat geval juridisch niet houdbaar blijken.

2. Procedurele fouten en onzorgvuldige motivering

De gevolgde procedure bevat ernstige gebreken:

• De publicatie van de aanvraag op nl (19 december 2024) ging uit van de reguliere procedure met een termijn van acht weken, zonder latere openbare melding dat alsnog gekozen werd voor de uitgebreide procedure.
• De publicatie van de ontwerpvergunning vermeldt een niet-bestaand adres (“Blekersveld 45”), terwijl het gebied slechts 44 woningen omvat.
• In de ontwerpvergunning wordt ten onrechte verwezen naar een raadsbesluit van 14 maart 2023 in plaats van 2024.
• In de paragraaf over het Bijzonder Provinciaal Landschap uit de BRO-rapportage wordt eerst gesproken over het BPL Zuid-Kennemerland, om vervolgens BPL Noord-Kennemerland te beschrijven – hetgeen feitelijk onjuist en verwarrend is.
• In de rapportage van Bureau BRO wordt gerefereerd aan het Regionaal Waterprogramma Zuid-Holland, terwijl Bloemendaal in Noord-Holland
• De geplande locatie wordt foutief aangemerkt als “gemengd gebied”, terwijl het volgens het omgevingsplan tot de landgoederenzone
• Gebrekkige onderbouwing bij de voor bouw noodzakelijke watercompensatie (waterberging): geen heldere toetsing aan provinciaal beleid, terwijl het gebied onder het Bijzonder Provinciaal Landschap valt.
• Afwijkende maatvoering in rapportages: waar het beeldkwaliteitsplan en de BRO-rapportage (bijna altijd) uitgaan van een maximale hoogte van 55 meter en 13 meter afstand, hanteren andere onderzoeken 48 meter en 11 meter afstand. Deze inconsistenties ondermijnen de geloofwaardigheid van de onderliggende analyses.
• De passage in het Beeldkwaliteitsplan (blz. 20) waarin gesteld wordt dat de woontoren een “landmark en visitekaartje voor de gemeente” zou vormen, miskent het belang van het bestaande groene landschap voor de omwonenden en is zowel inhoudelijk als communicatief ongepast.
• De overlegde rapportages die betrekking hebben op de stikstofdepositie zijn naar aanleiding van de uitspraken van de Raad van State van 18 december 2024 (202200383-1-r2 en 202201311-1-r2) achterhaald en derhalve ongeschikt voor het trekken van conclusies.
• In de BRO rapportage wordt gesteld dat het besluit tot intrekking van het bestemmingsplan onder meer voortkomt uit de wens om een alternatieve invulling mogelijk te maken waarin meer sociale woningbouw past. Deze motivering is echter niet terug te vinden in het raadsbesluit van 14 maart 2024, noch is deze aan de orde geweest in de betreffende raadsvergadering. Sterker nog: het raadsvoorstel van 14 maart 2024 ging nog uit van de realisatie van 80 woningen – conform variant 1 – passend binnen het eerdere ontwerpbestemmingsplan. Dit roept ernstige vragen op over de transparantie en consistentie van het gemeentelijk beleid.

De hiervoor beschreven fouten, onzorgvuldigheden en overdrijvingen ondermijnen het vertrouwen van burgers in een betrouwbare overheid en roepen ernstige twijfels op over de juridische houdbaarheid van het besluit. Immers volgens artikel 3:2 van de Algemene wet bestuursrecht moet een bestuursorgaan besluiten voorbereiden met de nodige zorgvuldigheid en dient besluitvorming te steunen op actuele, betrouwbare en objectieve gegevens.

3. Strijd met beleidskaders: Structuurvisie en Omgevingsplan

3.1 Structuurvisie

De BRO-rapportage stelt dat het plan past binnen het “zoekgebied woningbouw” van de Structuurvisie. Wij betwisten dit. Uit een nauwkeurige analyse van de tekst en kaartbijlagen blijkt dat:

• Het zoekgebied “Westelijke Randweg Overveen e.o.” beperkt is tot het tracé van de Randweg en de locatie ten noorden van het sportveld van het Kennemer Lyceum.
• De locatie Blekersveld valt buiten dit zoekgebied.
• De Structuurvisie koppelt woningbouw nadrukkelijk aan de ondertunneling van de Randweg. Van enige ondertunneling is echter geen sprake.
• De stelling in de visie dat bij ondertunneling “geen groen behoeft te worden opgeofferd” (blz. 78 structuurvisie) ten behoeve van woningbouw is niet verenigbaar met de grootschalige kap van ruim 150 vergunningplichtige bomen die op de locatie heeft plaatsgevonden.
• Indien de hypothese zou worden aangehangen dat de locatie Blekersveld wel binnen het zoekgebied zou vallen, dan geldt dit slechts voor een klein gedeelte van het terrein. Het toepassen van de schaalstok op het kaartmateriaal leert dat de noordelijke grens van het zoekgebied dan op 666 meter ligt, gerekend vanaf het spoorwegviaduct Haarlem-Zandvoort. Het grootste deel van het terrein (ten noorden van het toegangshek, het deel waar de woontoren volgens de plannen is gepland) valt dan buiten het zoekgebied.

Conclusie: de gehanteerde bouwlocatie valt buiten het in de structuurvisie aangewezen en beschreven zoekgebied.

3.2 Omgevingsplan (voorheen Bestemmingsplan 2013)

Volgens dit plan valt de locatie binnen “deelgebied 7 – Landgoed De Beek en omgeving”. Dit deelgebied heeft volgens het omgevingsplan een bufferfunctie binnen het stelsel van groene corridors tussen de dorpen in de gemeente van oost naar west. Het gebied, zo wordt gesteld, bevindt zich in de landgoederenzone.

Volgens het beleid voor de landgoederenzone (zoals in de Structuurvisie opgenomen) is woningbouw hier onwenselijk. Nieuwe bebouwing wordt beschouwd als een vorm van versnippering die de hiërarchie van het landschap aantast. Het plan is dus in strijd met zowel het omgevingsplan als de Structuurvisie.

4. Welstandsnota

De Welstandsnota bevestigt het bijzondere karakter van het plangebied. Volgens de gebiedsbeschrijvingen van deelgebieden 26 en 28 betreft het een open, waardevol landschap dat zich kenmerkt door rust, ruimte en groen. Bebouwing zoals nu door de gemeente gewenst – en met name een toren van 55 meter hoog – staat haaks op deze karakterieken.

5. Participatieproces in strijd met de Omgevingswet

De Omgevingswet stelt strikte eisen aan participatie (art. 16.55 Ow), waaronder tijdigheid, openheid en invloed op besluitvorming. De gemeente stelt dat participatie heeft plaatsgevonden. Analyseren wij deze stellingname, dan valt het volgende op:

• De eerste “participatiebijeenkomst” plaatsvond voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet (19 oktober 2023);
• Het door de gemeente aangehaalde tweede “participatiemoment” dateert van
  7 februari 2024. In deze bijeenkomst werd de inwoners gevraagd hun voorkeur uit te spreken over de vier varianten uit de Ontwikkelvisie Blekersveld. Het college van B en W had evenwel op 23 januari 2024 reeds beslist welke zijn voorkeur had. Deze keuze is verwerkt in het voorstel voor de raad van 14 maart 2024 (variant 1);
• De besluitvorming in de raad op 14 maart 2024 plaatsvond zonder dat de daarin uiteindelijk gekozen hoogbouwvariant (55 meter hoog) in een participatief kader was voorgelegd aan de omwonenden. Het participatieproces is hiermee in strijd met het rechtsbeginsel van hoor en wederhoor en het gelijkheidsbeginsel.

6. Gezondheid en milieukwaliteit: strijd met zorgplicht (art. 1.6a Ow)

De GGD heeft in het voortraject herhaaldelijk gewaarschuwd voor de gezondheidsrisico’s van woningbouw op deze locatie, met name vanwege luchtkwaliteit en geluidsbelasting door de nabijgelegen N208. De GGD baseerde dit oordeel op 15000 verkeersbewegingen per etmaal. Volgens het Nationaal Data Portal waren er in 2024 bijna 33000 verkeersbewegingen. Dit resulteert in fors hogere concentraties fijnstof en NO2. Volgens het voorzorgsbeginsel (art. 1.6a Ow had de gemeente geen verdere stappen mogen nemen zonder actueel gezondheidsonderzoek en herbeoordeling door de GGD.

Passen we de bedenkingen die de GGD heeft voor bouw langs de Westelijke Randweg toe op de nu voorgestane bouw van een 15 tot 17 verdiepingen hoge torenflat met 120 appartementen, dan rijst er gerede twijfel over de getrokken conclusies door bureau BRO op de aspecten gezondheid, geluid en luchtkwaliteit.

Omdat de doelgroep waarvoor de woningen zouden zijn bestemd, te weten sociale huur, geen vrije keuze heeft voor een woonlocatie, is deze doelgroep dus veroordeeld tot het wonen op een plek waar op zijn minst dubieuze gezondheidsomstandigheden heersen.

Eveneens is tijdens het gevoerde vooroverleg met betrekking tot het (niet vastgestelde) ontwerp bestemmingsplan Blekersveld contact geweest met Liander. Omdat er uitbreidingsplannen in westelijke richting zijn voor hun transformatorstation waarschuwde Liander voor de mogelijke overlast van laagfrequent geluid. Zij constateert daarbij dat in het voorgelegde plan niet aan de richtafstanden voor geluid wordt voldaan en adviseerde een aanvullend akoestisch onderzoek naar laagfrequent geluid omdat in het akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai hiermee geen rekening is gehouden. Dit laagfrequent geluidsonderzoek is in maart 2022 uitgevoerd door bureau Cauberg Huygens B.V. De conclusie was dat overlast van laagfrequent geluid op de planlocatie Blekersveld gering tot nihil zou zijn.

Wij constateren dat de woningbouwplannen ten tijde van dit onderzoek (in de rapportage wordt uitgegaan van 30 woningen) aanzienlijk afwijken van de hoogbouwvariant die nu aan de orde is. Een actualisatie van het laagfrequent geluidsonderzoek op de hoogbouw heeft echter niet plaatsgevonden. Ook Buro Roever heeft in zijn geluidsrapportages geen rekening gehouden met dit laagfrequent geluid. Dit gegeven ondermijnt het vertrouwen in de door BRO getrokken conclusies ten aanzien van geluid.

7. Ongelijkheidsvraagstukken en sociale segregatie

De huidige plannen voorzien uitsluitend in sociale huurwoningen. Daarmee ontstaat een concentratie van lage inkomens in een gebied dat reeds sociaal kwetsbaar is. Dit is in strijd met de Woonvisie 2023-2026 die inzet op een gedifferentieerde woningvoorraad. Volgens het beleid moeten prijssegmenten, woningtypen en eigendomsvormen gemengd worden ingezet om leefbaarheid te waarborgen. Artikel 5.1 van de Omgevingswet vereist een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Monocultuur leidt tot sociale isolatie en verhoogt maatschappelijke risico’s.

8. Schending van rechtsbeginselen

• Rechtszekerheidsbeginsel: onduidelijke en onjuiste publicaties creëren rechtsonzekerheid.
• Zorgvuldigheidsbeginsel: ondeugdelijke en onvolledige voorbereiding, gebrekkige onderzoeken.
• Motiveringsbeginsel: geen duidelijke onderbouwing van keuze voor hoogbouwvariant.
• Vertrouwensbeginsel: eerdere toezeggingen over behoud dorpsschaal worden geschonden.

Deze schendingen maken het besluit kwetsbaar in een juridische procedure en wekken wantrouwen bij burgers jegens het openbaar bestuur.

Verzoek

Wij verzoeken u dringend:

1. Het ontwerpbesluit BOPA niet vast te stellen;
2. Een heroverweging te starten op basis van actuele feiten en onderzoek;

Met groene groet,

Het bestuur van de Stichting Blekersveldgroen